lunes, 22 de junio de 2009

FICHA 97: ¡LLEGÓ LA GOLONDRINA!

.
nivel: medio
tema: texto

Aunque la canción que veremos se cantaba en Grecia para celabrar la llegada de la primevera, parece que por estos norteños lares nuestros el buen tiempo se resiste un poquito más en hacer acto de presencia y no está de más celebrar con esta simpática canción de la isla de Rodas que inaguramos ¡por fin! verano y buen tiempo.


Con ella los niños, provistos de cestos, se paseaban por las casas pidiendo higos, queso y dulces...o amenazando con llevarse la puerta ¡e incluso a la ama de casa! :)

Al no ser una canción en dialecto ático, algunas formas son un poco distintas, como veremos.

ἦλθ΄ ἦλθε χελιδών
καλὰς ὥρας ἄγουσα
καλοὺς ἐνιαυτούς,
ἐπὶ γαστέρα λευκά (1)
ἐπί νῶτα μέλαινα.
παλάθαν (2) σὺ προκύκλει
ἐκ πίονος οἴκου,
οἴνου τε δέπαστρον,
τύρου τε κάνυστρον.
και πύρνα χελιδών
και λεκιθίταν (3)
οὐκ απωθεῖται!
πότερον ἀπίωμες (4) ή λαβώμεθα;
Εἰ μὲν τι δώσεις· εἰ δὲ μή, οὐκ ἐάσομεν,
ἢ τὰν θύραν (5) φέρωμες (6) ἢ το ὑπέρθυρον.
ἢ τὰν γυναῖκα τὰν ἔσω καθημέναν· (7)
μικρά μέν ἐστι… ῥᾳδίως μιν (8) οἴσομεν·
ἄν δέ φέρῃς τι,
μέγα δὴ τι φέροιο·
ἄνοιγ΄ ἄνοιγε τὰν θύραν (4) χελιδόνι·
οὐ γὰρ γέροντές ἐσμεν, ἀλλὰ παιδία.

Notas

1. = λευκή
2. = παλάθην (ἡ παλάθη, era un pastel hecho con frutos secos, nueces, higos...)
3. = λεκιθίτην (ὁ λεκιθίτης era una especie de puré o masa de legumbres y huevos batidos)
4. = ἀπίωμεν
5. = την θύραν
6. = φέρωμεν
7. = τὴν γυναῖκα τὴν ἔσω καθημένην
8. = αὐτὴν

Traducción

Llegó, llegó la golondrina
trayendo el buen tiempo
y la bella estación del año,
por el vientre, blanca,
por la espalda, negra.
Un pastel saca
de tu rica casa,
una copa de vino,
un cestillo de queso.
Ni a los panes de trigo la golondrina
ni al puré
hará ascos.
¿Qué? ¿nos vamos o nos llevamos algo?
Si das algo, vale. Si no, no quedará así,
o la puerta nos llevamos o el dintel,
o a la mujer sentada dentro...
es pequeñita y nos la llevaremos con facilidad.
Y si traes algo, que sea bueno.
¡Abre, abre la puerta a la golondrina
que no somos viejos, sino niños!


Aunque la versión que se nos ha conservado era de Rodas, seguramente había versiones en otras regiones. De hecho, la canción todavía se canta en muchas partes de Grecia. Si podéis leer un poquito de griego moderno aquí tenéis un artículo muy interesante.

¡Espero que la golondrina haya venido para quedarse!

ἕρρωσο!!
.
.

2 comentarios:

ecano dijo...

Muy interesante el artículo sobre cómo se conservó en Grecia hasta no hace tanto la costumbre de pedir por el vecindario con la canción de la golondrina. Lo que siempre he echado de menos es la melodía con la que se cantaba. ¿Descubrirán algún los científicos algún medio para recuperar la música antigua?

Sito Yelás dijo...

χαῖρε, ecano.

Por desgracia, no dispongo de audios con la versión actual de está antigua canción. En cuanto pueda hacerme con ella la pondré en el blog... pero lo de la música antigua ya es es más difícil :)

un saludo!